دلایل لرزش فرمان هنگام ترمزگیری و نحوه رفع آن

یکی از مشکلات رایج و نگران‌کننده‌ای که بسیاری از رانندگان تجربه می‌کنند، لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن است. این مشکل نه‌تنها باعث کاهش آسایش در رانندگی می‌شود، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از وجود عیب یا نقص فنی در سیستم ترمز یا قطعات مرتبط باشد. در این مقاله، به بررسی کامل علل بروز لرزش فرمان هنگام ترمزگیری و روش‌های مؤثر برای رفع آن می‌پردازیم.

لرزش فرمان در زمان ترمزگیری نشانه چیست؟

فرمان خودرو مستقیماً با سیستم تعلیق و سیستم ترمز در ارتباط است. هرگونه ایراد در این بخش‌ها می‌تواند به‌صورت ارتعاش یا لرزش در فرمان ظاهر شود. معمولاً این لرزش‌ها زمانی محسوس هستند که با سرعت بالا رانندگی می‌کنید و ناگهان ترمز می‌گیرید، به‌ویژه در سرعت‌های بین ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت.

مهم‌ترین دلایل لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن

۱. تاب برداشتن دیسک ترمز

شایع‌ترین دلیل لرزش فرمان در هنگام ترمز، تاب‌دار شدن دیسک ترمز (روتور) است. زمانی که دیسک ترمز بر اثر گرمای زیاد یا کیفیت پایین دچار انحنا شود، تماس یکنواختی با لنت ترمز نخواهد داشت. همین ناهماهنگی باعث ایجاد لرزش در فرمان می‌شود.

دلایل تاب برداشتن دیسک ترمز:

• ترمز گرفتن شدید و مداوم

• استفاده از لنت ترمز بی‌کیفیت

• سرد و گرم شدن سریع دیسک

• نصب نادرست دیسک

۲. خرابی یا فرسودگی لنت ترمز

لنت‌های ترمز وظیفه ایجاد اصطکاک با دیسک را بر عهده دارند. اگر لنت‌ها ساییده یا ترک‌خورده باشند، تماس ناصاف با دیسک ایجاد می‌شود که نتیجه‌اش لرزش در فرمان است. همچنین، استفاده از لنت‌های متفرقه و بی‌کیفیت نیز باعث لرزش یا حتی صدای ناهنجار در زمان ترمزگیری می‌شود.

۳. مشکل در بلبرینگ چرخ‌ها

بلبرینگ چرخ قطعه‌ای کلیدی برای چرخش روان چرخ‌هاست. اگر بلبرینگ آسیب دیده باشد، ممکن است در هنگام ترمزگیری باعث ایجاد لرزش شود که به فرمان منتقل می‌گردد. این مشکل معمولاً با صداهای اضافی همراه است.

۴. خرابی یا تنظیم نبودن سیستم تعلیق

لرزش فرمان می‌تواند نشانه‌ای از خرابی در قطعات سیستم تعلیق مانند سیبک‌ها، طبق، بوش‌های لاستیکی یا کمک‌فنرها باشد. زمانی که این قطعات درگیر لرزش یا لقی شوند، هنگام ترمزگیری این ناپایداری به فرمان منتقل می‌شود.

۵. تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها (Alignment)

زاویه نادرست چرخ‌ها، که معمولاً بر اثر تصادف یا بالا رفتن از موانع شدید ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث لرزش فرمان شود. این موضوع ممکن است فقط هنگام ترمزگیری بروز کند و در شرایط عادی رانندگی محسوس نباشد.

۶. مشکل در رینگ یا لاستیک‌ها

رینگ‌های تاب‌دار یا لاستیک‌های بالانس نشده نیز می‌توانند عامل ایجاد لرزش در فرمان هنگام ترمزگیری باشند. اگر لاستیک‌ها دچار پف‌کردگی یا ناهمواری سطحی باشند، اصطکاک نامتوازن هنگام ترمز موجب لرزش می‌شود.

چگونه لرزش فرمان هنگام ترمزگیری را رفع کنیم؟

بررسی کامل سیستم ترمز

اولین گام، بررسی دیسک و لنت ترمز است. در صورت مشاهده تاب‌برداشتن دیسک یا فرسودگی لنت‌ها، باید آن‌ها را تعویض کنید. گاهی اوقات تراش دیسک هم می‌تواند موقتاً مشکل را حل کند، اما در موارد شدید تعویض کامل دیسک توصیه می‌شود.

تنظیم و بالانس چرخ‌ها

اگر فرمان در سرعت‌های خاصی می‌لرزد، احتمالاً چرخ‌ها نیاز به بالانس مجدد دارند. همچنین اگر زاویه چرخ‌ها تنظیم نباشد، یک مکانیک باید آن را با دستگاه مخصوص به درستی تراز کند.

بررسی سیستم تعلیق و فرمان

بازرسی طبق، سیبک، بوش‌ها و کمک‌فنرها به‌منظور شناسایی لقی یا آسیب‌های احتمالی ضروری است. تعمیر یا تعویض قطعات فرسوده سیستم تعلیق، تأثیر مستقیمی بر پایداری خودرو و فرمان دارد.

بازبینی بلبرینگ‌ها

در صورت شنیدن صداهای غیرعادی هنگام حرکت، به‌ویژه هنگام پیچیدن، بلبرینگ چرخ‌ها باید بررسی شوند. بلبرینگ‌های خراب باید در اسرع وقت تعویض گردند.

چگونه از بروز مجدد این مشکل جلوگیری کنیم؟

• ترمزگیری آرام و پیوسته: ترمز گرفتن ناگهانی و ممتد در سراشیبی‌ها یا رانندگی‌های شهری باعث افزایش حرارت دیسک و احتمال تاب‌برداشتن آن می‌شود.

• استفاده از لنت باکیفیت و دارای استاندارد: کیفیت لنت تأثیر بسزایی در عمر مفید دیسک و جلوگیری از لرزش دارد.

• تنظیم و بالانس دوره‌ای چرخ‌ها: چرخ‌هایی که به‌درستی بالانس نشده‌اند، نه‌تنها عمر لاستیک را کاهش می‌دهند، بلکه موجب لرزش فرمان نیز می‌شوند.

• بازرسی سیستم تعلیق به‌طور منظم: هر ۲۰ هزار کیلومتر یا پس از عبور از چاله‌ها و ضربه‌های شدید، سیستم تعلیق را بررسی کنید.

• سرویس ترمز هر ۱۰ هزار کیلومتر: توصیه می‌شود سیستم ترمز به‌صورت منظم بررسی شده و وضعیت دیسک و لنت کنترل گردد.

نتیجه‌گیری

لرزش فرمان هنگام ترمزگیری می‌تواند علتی ساده مانند بالانس نبودن چرخ‌ها یا مشکلی جدی‌تر مانند تاب‌برداشتن دیسک ترمز داشته باشد. بی‌توجهی به این لرزش‌ها ممکن است موجب فرسودگی سریع‌تر قطعات و حتی کاهش ایمنی خودرو شود. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه لرزش در فرمان هنگام ترمز، باید سریعاً با مراجعه به تعمیرگاه تخصصی، مشکل را بررسی و برطرف نمایید.